Slaapproblemen - Slaapproblemen bij vrouwen

Welke slaapproblemen komen voor bij vrouwen?

Insomnia (slapeloosheid)  

Slapeloosheid, ook wel insomnie/insomnia genoemd, is het meest voorkomende slaapprobleem bij vrouwen. Slapeloosheid houdt in dat je moeite hebt om in slaap te vallen, in slaap te blijven of te vroeg wakker te worden. Slapeloosheid komt vaker voor bij vrouwen dan mannen. Het percentage vrouwen met slapeloosheid is 62%. Bij mannen is dit percentage 38%. Er zijn vaak meerdere oorzaken van slapeloosheid bij vrouwen.

Slaapapneu

Hoewel slaapapneu vaker voorkomt bij mannen, kunnen vrouwen er ook last van hebben. Na de overgang is het percentage vrouwen met slaapapneu gelijk aan dat van mannen. Bij vrouwen uit slaapapneu zich doorgaans anders. Het is daarom lastiger te herkennen en wordt niet of laat gediagnosticeerd. Overgewicht en hormonale veranderingen in de menopauze kunnen bijdragen aan het ontstaan van slaapapneu.

Rusteloze benen syndroom (RLS)

Rusteloze benen syndroom (ook bekend als het Restless Legs Syndrome: RLS) wordt gekenmerkt door onaangename sensaties in de benen, zoals een tintelend, jeukend of kruipend gevoel. Dit veroorzaakt een onweerstaanbare drang om je benen te bewegen, vooral tijdens periodes van rust of inactiviteit, zoals liggen in bed. RLS komt vaker voor bij vrouwen, met name rond de zwangerschap en de menopauze, en kan het erg lastig maken om in slaap te vallen. De oorzaak van RLS is onbekend, maar hormonale veranderingen lijken een rol te spelen.

Depressie- en angststoornissen en slaap
Vrouwen hebben vaker last van psychische klachten, zoals depressie en angststoornissen. Deze emotionele en mentale klachten kunnen slaapproblemen veroorzaken of verergeren. Door het slaapgebrek daalt je emotionele weerbaarheid en nemen klachten als angst en somberheid toe. Er onstaat een negatieve cirkel.

Premenstrueel syndroom (PMS) en premenstruele dysfore stoornis (PMDD) en slaap
De vrouwelijke geslachtshormonen, oestrogeen en progesteron, hebben invloed op de slaapcyclus van vrouwen. Door hormonale schommelingen tijdens de menstruatiecyclus kan de slaapkwaliteit (tijdelijk) veranderen. Hormonale veranderingen tijdens de menstruatiecyclus kunnen leiden tot slaapproblemen, vooral bij vrouwen die lijden aan ernstige Premenstrueel syndroom (PMS) en premenstruele dysfore stoornis (PMDD).

Chronische pijn en slaap

Chronische pijn bij vrouwen en slapeloosheid zijn nauw met elkaar verbonden. Hier zijn enkele redenen waarom chronische pijn kan leiden tot slapeloosheid:

• Pijnverstoring: chronische pijn kan het moeilijk maken om in slaap te vallen, in slaap te blijven en diep te slapen. Pijn kan vooral 's nachts intenser aanvoelen, waardoor het moeilijk wordt om te rusten en te herstellen tijdens de slaap. 
  
• Hormonale invloeden: Vrouwen kunnen hormonale veranderingen ervaren als gevolg van menstruatie, zwangerschap of menopauze. Dit kan vervolgens leiden tot een hogere intensiteit van de pijn en daarmee ook tot een minder goede slaap.
• Stress en angst: Chronische pijn kan leiden tot stress en angst, wat vervolgens weer de slaap kan verstoren. De angst voor het ervaren van pijn tijdens de slaap kan ook bijdragen aan slapeloosheid.

Vicieuze cirkel
Pijn en slaap beïnvloeden elkaar in een vicieuze cirkel. Slechte slaap kan gevoelens van pijn versterken, terwijl pijn weer de slaapkwaliteit vermindert. Dit kan leiden tot een neerwaartse spiraal van steeds ernstiger wordende klachten.

Auto-immuun aandoeningen en slaap
Auto-immuunziekten (o.a. schildklierstoornissen, fibromyalgie, reumatoïde artritis, het chronisch vermoeidheidssyndroom en MS) komen vaker voor bij vrouwen dan mannen. 75 procent van alle cliënten met auto-immuun aandoeningen is vrouw. Vrouwen met auto-immuun aandoeningen ervaren vaak ook slaapproblemen, waaronder slapeloosheid en een verstoorde slaapkwaliteit. De relatie tussen auto-immuunziekten en slaap is complex en wordt beïnvloed door verschillende factoren:

• Vermoeidheid- en pijnklachten
  Veel auto-immuunziekten gaan gepaard met pijn, wat weer kan leiden tot moelijkheden bij het in slaap vallen bij het naar bed gaan of na wakker worden in de nacht.
• Ontstekingen in het lichaam
  Auto-immuunziekten kunnen gepaard gaan met ontstekingen in het lichaam. Chronische ontstekingen kunnen de slaapkwaliteit verstoren.
• Medicijnen
  Medicatie die wordt gebruikt voor de behandeling van auto-immuunziekten kunnen bijwerkingen hebben die de slaap beïnvloeden, zoals slaperigheid of slapeloosheid.
• Psychologische stress
  Het omgaan met een chronische aandoening kan psychologische stress veroorzaken, wat vervolgens weer de slaap negatief kan beïnvloeden.
• Hormonen
  Hormonen spelen vermoedelijk een rol bij zowel de auto-immuun aandoening als de slapeloosheid. Hoe hormonen de slaap en de auto-immuunziekten beïnvloeden is nog onvoldoende onderzocht.